Een paar jaar geleden was het in het nieuws: er was een nieuwe dino naar Harry Potter vernoemd.
Om precies te zijn: naar de school uit de Harry Potterserie.
Dracorex hogwartsia heet het beest, ofwel Koning Draak van Zweinstein. Hartverwarmend. Maar zoals dat gaat moet die vervelende wetenschap weer roet in het eten gooien: misschien was
Dracorex helemaal geen nieuwe soort. Hoe zit dat?
 |
| Dracorex. Afbeelding: Children's Museum of Indianapolis |
Eerst maar eens voorstellen:
Dracorex is een planteneter van ongeveer drie meter lang. Hij liep op twee poten en behoort tot de familie van de pachycephalosauriërs. Dit betekent letterlijk dikkop-sauriërs: het zijn dino's met een dikke schedel die vaak kopstotend worden afgebeeld.
Dracorex heeft geen dikke kop maar een platte, versterkte schedel met stekels aan het achterhoofd.
 |
| Schedel van Pachycephalosaurus. |
Dracorex komt uit de Hell Creek-formatie: dezelfde Amerikaanse rotsformatie uit het Krijt waar ook
T. rex en
Triceratops vandaan komen. Dat waren dus dino's die elkaar tegen konden komen. Hetzelfde geldt voor
Pachycephalosaurus, de naamgever en het grootste lid van de pachycephalosauriërs.
Pachycephalosaurus is dus een groter familielid van
Dracorex, die in dezelfde tijd op dezelfde plaats leefde. Hoewel... is het wel een familielid?
 |
| Allemaal groeifases van dezelfde diersoort? VLNR: Pachycephalosaurus, "Stygimoloch", "Dracorex" en een baby-Pachycephalosaurus. Afbeelding: RJ Palmer |
Je voelt hem misschien al aankomen: veel experts denken dat
Dracorex eigenlijk een jonge
Pachycephalosaurus is, al lijken ze op het eerste gezicht niet veel op elkaar. Dat past in een breder plaatje: de laatste tijd begint steeds duidelijker te worden dat dino's in de loop van hun leven sterk van uiterlijk konden veranderen. Een jong dier zou je bijna niet meer terugherkennen als het eenmaal volgroeid is. In verschillende levensstadia zou dezelfde dinosoort heel verschillende rollen in het ecosysteem kunnen spelen.
Een extreem voorbeeld hiervan is de recente ontdekking van
Limusaurus,
waarover ik hier uitgebreid heb geschreven. De jongen van deze soort hebben tanden en zijn vleeseters, terwijl de volwassen dieren geen tanden hebben en planten eten. Als
Dracorex inderdaad een jonge
Pachycephalosaurus is, ondergaat zijn schedel in de loop van zijn leven een radicale transformatie; vergeleken met
Limusaurus klinkt dat niet zo vergezocht.
 |
| Dracorex (L), Stygimoloch (R) en Pachycephalosaurus (onder). Als het inderdaad dezelfde soort is, worden de stekels aan het achtehoofd steeds korter en het hoofd steelds boller in de loop van zijn leven. Afbeelding: Jack Horner |
De derde speler in het veld is
Stygimoloch, een andere pachycephalosauriër die qua grootte tussen
Dracorex en
Pachycephalosaurus inzit. Het is mogelijk dat alle drie dieren groeistadia zijn van dezelfde diersoort (en omdat de eerste naam voorrang heeft zou dat dier
Pachycephalosaurus moeten heten). Maar er zijn ook andere mogelijkheden:
Dracorex zou wellicht een jonge
Stygimoloch kunnen zijn, of toch een aparte soort. Ieder standpunt heeft zijn eigen verdedigers.
 |
| REXPELLIARMUS |
Zoals altijd is er te weinig fossiel materiaal voorhanden om echt een definitef antwoord op dit raadsel te geven. Dat betekent dat we niet definitief kunnen zeggen of
Dracorex hogwartsia wel of niet een geldige dinosoort is. Hopelijk is dat een troost voor alle Harry Potterfans.
Meer lezen?
https://www.childrensmuseum.org/blog/meet-dracorex-hogwartsia-v2
http://scienceblogs.com/laelaps/2007/12/07/stygimoloch-a-juvenile-pachyce/
http://www.prehistoricplanet.com/features/dracorex/
http://saurian.maxmediacorp.com/?p=893
Geen opmerkingen:
Een reactie posten