donderdag 21 september 2017

Nieuws: De Flexitariërs van de oertijd

De dierenwereld is netjes geordend in prooien en jagers. Herbivoren, carnivoren. Planteneters, vleeseters. En af en toe een omnivoor. Bij dino's is het verschil tussen een planteneter en een vleeseter meestal makkelijk te zien. Een dino met scherpe tanden is een gevaarlijke jager, een dino met een eendensnavel een vegetarische goedzak.
Maiasaura. Schattig, toch?
Maar nemen de plantenetende dino's het wel zo nauw met hun dieet, of lusten ze ook niet af en toe een stukje vlees? Die vraag werd beantwoord toen in 2013 een coproliet - een versteende, fossiele drol - opdook van een plantenetende dinosaurus, met daarin sporen van... vlees. Deze week werd het onderzoek gepubliceerd.

De drol was van een eendenbek, waarschijnlijk een Maiasaura of nauw verwante dinosaurus. Het beest had zich, naast het gebruikelijke gebladerte, duidelijk tegoed gedaan aan een paar schaaldiertjes. En deze drol was niet de enige: over een oppervlakte van tenminste twintig kilometer werden verschillende coprolieten aangetroffen met resten van schaaldieren. Wat deze dino's ook deden: het was geen toeval. Dit zijn hoegenaamd plantenetende dino's die moedwillig vlees hebben gegeten. Waarschijnlijk zijn ze naar het strand gegaan om aangespoelde krabbetjes te eten. Of de krabben levend of dood waren, dat weten we niet.
De coproliet. Alle zwarte stukjes zijn fragmenten van krabbetjes. Afbeelding: Karen Chin et al, 2017
Eerlijk gezegd verbaast de vondst me niets. Planteneters die vlees eten: het komt veel vaker voor dan je denkt, ook in de hedendaagse wereld. Herten, bijvoorbeeld, zijn berucht om hun verrassende voorliefde voor vlees. Vaak eten ze kadavers in het bos - zelfs van soortgenoten - of aangespoelde, dode vissen. Ze zijn de enige niet: Koeien eten soms vogels, gorilla's eten insekten, konijnen eten muizen. Plantenetende vogels gaan, zeker in het broedseizoen, regelmatig achter insekten en wormen aan. Van nijlpaarden is zelfs bekend dat ze soms dieren doden en opeten.
Een vleesetend hert?
Waarom gebeurt dit? Waarom houden de vegetariërs van het dierenrijk zich niet aan hun eigen dieet? Het antwoord is natuurlijk: om de voedingsstoffen. In planten zit nu eenmaal niet altijd alles wat een dier nodig heeft om te overleven. Met name in eiwitten, calcium en zout schieten planten nog wel eens tekort. Zeker in een strenge winter of na een matig regenseizoen, als het groenvoer schaars is en de concurrentie hoog, kan vlees een snelle en makkelijke manier zijn om toch de juiste voedingsstoffen binnen te krijgen. Dat betekent niet dat deze dieren dan ook gaan jagen: vaak zijn het gevallen van opportunisme. Er ligt een kadaver voor het oprapen: zonde om het niet op te eten.
Tenontosaurus eet Deinonychus: meestal is het andersom. Auteur onbekend.
Geldt dit voor dino's ook? De afgelopen jaren kwam er vanuit de paleo-gemeenschap al aandacht voor de hypothese dat herbivore dino's ook af en toe hun dieet hebben aangevuld met vlees. Mark Witton tekende Styracosaurus, een ceratopsiër, terwijl deze zich tegoed doet aan een kadaver. Sauropode-expert Matt Wedel presenteerde onlangs zijn idee dat de grote langnekken wellicht af en toe een schildpad platstampten om die te verorberen. Deze artiest tekende voor All Yesterdays een Triceratops die een vogel plet en opeet. Het idee is dat planteneters, die een eiwitarm dieet hebben, op deze manier sneller eiwtten, mineralen en andere voedingsstoffen binnen kunnen krijgen.

Het idee dat herbivore dino's soms, tegen hun principes in, vlees eten is met deze nieuwe vondst dus bekrachtigd. Wie denkt dat het fenomeen "flexitariër" een moderne uitvinding is, heeft het mis.

Meer lezen?
http://www.slate.com/articles/health_and_science/science/2012/11/deer_eat_meat_herbivores_and_carnivores_are_not_so_clearly_divided.html
http://www.nature.com/news/fossilized-poo-reveals-that-vegetarian-dinosaurs-had-a-taste-for-crabs-1.22649
https://www.livescience.com/60470-poop-reveals-vegetarian-dinosaurs-ate-shellfish.html
https://svpow.com/2017/06/08/sauropods-stomping-turtles-a-much-neglected-theme-in-palaeo-art/
http://markwitton-com.blogspot.nl/2015/02/controversial-ceratopsids-revisited.html

Geen opmerkingen:

Een reactie posten