Ford versus Naish

Dag lezers. Het is weer even geleden. Ik had even niet zoveel om over te schrijven, maar die tijd is voorbij. Welkom bij het eerste van drie delen over mijn dino-avonturen in Londen.

Door een toevallige samenloop van omstandigheden (maar met name door de gouden tip van mede-blogger Marc Vincent, shout out to Love in the Time of Chasmosaurs) kwam ik terecht bij een debat tussen de heren Brian J. Ford en Darren Naish; de laaste is een mij bekende paleontoloog die een uitstekend blog heeft (shout out Tetrapod Zoology) en die ik hier weleens genoemd heb. Onderwerp van de avond: Waren dinosauriërs te groot om te kunnen lopen?



Wat een merkwaardige vraag, denkt u. Deze Brian J. Ford (een bioloog, maar geen paleontoloog) heeft een onorthodox idee over dinosauriërs: deze dieren liepen helemaal niet over het land, maar waren juist gespecialiseerde waterdieren! Hiermee haalt hij in feite een oud, achterhaald idee uit de sloot dat sauropoden in het bijzonder te lomp zouden zijn om op het land te leven, een idee dat vooral in de eerste helft van de twintigste eeuw in zwang was. Ford gaat echter nog verder: volgens hem zijn álle dinosauriërs geëvolueerd voor een waterig bestaan.

Zdeněk Burian, 1941. Zo oud dus.

De vooraanstaande Britse paleontoloog Darren Naish was opgetrommeld om het meer geaccepteerde idee te verdedigen dat dinosauriërs landdieren waren.

Ik vond het idee van Ford op het eerste gezicht nogal absurd, maar ik wilde me wel laten verrassen. Dus op een dinsdagavond in Londen, midden in mijn vakantie, spoedde ik mij naar Conway Hall in Holborn om in een gezelschap van ongeveer 70 dinofreaks een sessie verbaal vuurwerk bij te wonen.

Wie een hoogstaande, academische en civiele discussie verwachtte, kwam bedrogen uit. Ford opende de dicussie, en toonde zich al snel een drammerige schertsfiguur die, niet gehinderd door enige kennis van zaken, vooral bezig was paleontologen te beledigen. Een significant deel van het publiek bestond uit paleontologen, dus hij kreeg de zaal niet bepaald op zijn hand.

Geen blik waardig: Darren Naish (L) en Brian Ford. Uiterst links met microfoon gespreksleider Scott Wood. Afb. NH

Ford's rammelende betoog reconstrueren is een onmogelijke taak, maar hier is een greep uit de bizarre beweringen die hij deed:
– Alle dino's waren te groot om op het land te kunnen lopen;
– Dino's waren 100% koudbloedig, geen enkel reptiel heeft ooit een actief leven geleid;
– Dino's zijn niet de voorouders van vogels, geen enkele dinosaurus heeft veren;
– De dino's zijn niet uitgestorven door een meteoriet;
– Alle dino's in de geschiedenis leefden allemaal in een vergelijkbaar tropisch klimaat;
– Hadrosauriërs hebben een eendenbek, en leven dus precies zoals eenden;
– Het zeil op de rug van Spinosaurus heeft dezelfde functie als het zeil op de rug van een zwaardvis;
– “Walking With Dinosaurs” (1999) geeft een accuraat en volledig beeld van de huidige wetenschappelijke consensus rond dinosauriërs;
– “Triceratops” spreek je uit als “Trikeratops”;
– Alle paleontologen die het niet met mij eens zijn (ergo: alle paleontologen) zijn kinderachtige, starre, dogmatische leugenaars, en in het bijzonder Darren Naish.

Aan Darren Naish de ondankbare taak om al deze “argumenten” te ontkrachten, en hij was duidelijk getergd. Ford haalt hem klaarblijkelijk het bloed onder de nagels vandaan, maar Naish bleef kalm en hield droog en beleefd zijn eigen verhaal. Gewapend met een berg data en met uiterste preciesie haalde hij stuk voor stuk alle beweringen van Ford onderuit, en stelde daar steeds weer zijn eigen veel sterkere punt tegenover. Waar Ford's beweringen, voor zover hij niet volledig op de man speelde, vooral gebaseerd leken op losse aannames en zeer selectieve en onlogische interpretaties van data, haalde Naish er werkelijk iedere vorm van natuurwetenschap bij. Filogenie, geologie, biomechanica, paleontologie, scheikunde; niets bleef in dit kleine halfuur onbesproken (het verhaal was min of meer gelijk aan deze ontkrachting van Ford die hij enkele jaren geleden al schreef). Ondanks dit volle betoog slaagde Naish er in zijn verhaal scherp, duidelijk en goed volgbaar te houden. Inhoudelijk gezien was het een absolute slachting.

Spot De Pseudowetenschapper, tip 14: De academische graad van de auteur staat op de voorkaft. Afb. HarperCollins

Toch heb ik het gevoel dat de Ford-discussie niet echt over de inhoud gaat. Het is niet moelijk voor te stellen waarom Ford door heel Groot-Brittannië volle zalen trekt; hij is een komische, eccentrieke oude Engelsman met een mal vlinderstrikje en een typerende stem. Hij is, op zijn eigen manier, charismatisch en neemt geen blad voor de mond. Als zo iemand met zoveel passie en schijnbare autoriteit spreekt over een wetenschappelijk onderwerp, moet hij wel gelijk hebben, toch? Hij bespeelt de media en werpt zich op als de eenzame strijder tegen een vijandig Paleo-establishment; een soort Galileo (“Palileo” was een leuke vondst). Naish vergeleek Ford met een conspiracy-theorist. Ford heeft er wel mooi een boekendeal met HarperCollins aan overgehouden; een smet op de goede naam van deze uitgeverij.

Het is maar de vraag of je überhaupt met zo'n mafkees in discussie moet gaan. Je geeft zo iemand alleen maar een podium, je laat hem het gesprek bepalen en je werpt je, als vertegenwoordiger van het “establishment”, op als de “schurk” in dit verhaal. Is de wetenschap daar echt mee geholpen?

Ik wierp de vraag aan de voeten van Darren Naish, en hij gaf toe zelf met de vraag te worstelen. Uiteindelijk woog voor hem het argument toch zwaarder dat zo iemand niet zonder weerwoord kan blijven. Bovendien kan een man als Ford uiteindelijk weinig kwaad; hoe erg is het als iemand er een ongefundeerde mening over uitgestorven dieren op nahoudt? Als je met echt gevaarlijke crackpot-figuren van doen hebt, zoals antivaxers of creationisten, wordt het een ander verhaal.

De vraag hoe je als scepticus moet omgaan met mediagenieke randfiguren als Ford, die het vertrouwen in de wetenschap ondermijnen, is een zeer actuele. Ik heb er geen antwoord op. Dit debat is in ieder geval glansrijk gewonnen door de kant van de wetenschap, ook al preekte Naish voor eigen parochie.

Uiteindelijk was de avond vooral een gezellige. Tijdens de borrel na afloop heb ik, de buitenlander die aan was komen waaien, veel dinofans leren kennen van wie ik onder het genot van een pint cider meer heb geleerd dan van die hele Brian Ford bij elkaar. Ik wil iedereen die erbij was hartelijk bedanken voor deze mooie en leerzame ervaring. Als het goed is, is het hele gebeuren gefilmd. Ik houd je op de hoogte.

Meer lezen?
https://blogs.scientificamerican.com/tetrapod-zoology/brian-j-ford-s-aquatic-dinosaurs-2014-edition/
https://darrennaish.files.wordpress.com/2018/05/corrections-to-brian-j-ford-dinosaur-claims-may-2018.pdf