Uitgelicht: De korte pootjes van T. rex

We kennen allemaal de grappen over de voorpootjes van T. rex.

Afbeelding: Hugh Murphy

Voor zo'n indrukwekkend beest heeft Tyrannosaurus wel erg korte armpjes. Waarom?


Een betere vraag is: waarom niet? Zie het zo. Ieder lichaamsdeel is een investering. Elk dier moet bij het groeien kostbare energie steken in het ontwikkelen van zijn ledematen en andere lichaamsdelen. Als een lichaamsdeel niet gebruikt wordt, is al die moeite verspild. Daarom zal, in de loop van de evolutie, een lichaamsdeel dat niet gebruikt wordt steeds kleiner worden. Zo kan het dier zijn kostbare energie anders besteden.

Guanlong: Lange armen, kleine kop. Afbeelding: Nobu Tamura

Neem Tyrannosaurus. De voorouders van Tyrannosaurus waren kleine coelurosauriërs, verwant aan dieren als Guanlong. Guanlong had een kleine kop en lange armen. Waarschijnlijk hadden die armen een functie; hij kon dingen vastgrijpen. Later echter begonnen de afstammelingen van dit dier hun armen steeds minder te gebruiken, en meer te jagen met hun bek. In de loop van de evolutie werden de pootjes korter en hielden de dieren energie over om in hun kop te steken. Zo kon de kop steeds groter worden, tot we aangekomen zijn bij het model-T. rex: een gigantische muil met korte pootjes.

Bij deze anaconda zijn nog de kleine overblijfselen van de pootjes te zien

Een ander voorbeeld zijn slangen. De voorouders van slangen hadden poten, maar die poten werden steeds kleiner naarmate ze deze minder gingen gebruiken. Bij de allergrootste slangen zitten nog rudimentaire botjes en uitsteeksels op de plek waar deze poten ooit zaten.

T. rex heeft niet de kortste armpjes van alle dino's. Die twijfelachtige eer gaat naar Carnotaurus, die vreemde gehoornde vleeseter uit Zuid-Amerika. Zijn voorpootjes zijn echt nutteloze stompjes. Daar kon hij echt helemaal niets mee. In vergelijking met die van Carnotaurus zijn de voorpootjes van T. rex langer, sterker en functioneler. Ongetwijfeld hadden de armpjes van T. rex toch een bepaalde functie, anders waren ze waarschijnlijk net zo verschrompeld als die van Carnotaurus. Maar wat was die functie dan?

T. rex heeft 50 shades of grey gelezen. Afbeelding: Mark Witton

Er zijn meerdere theoriëen. Ik heb gelezen dat ze zouden kunnen helpen bij het in bedwang houden van tegenstribbelende prooi. Hij zou ze kunnen gebruiken om zich van de grond af te zetten als hij op wilde staan. De meest plausibele vind ik dat ze een rol speelden bij het paren. Dat schijnt er bij T. rex nogal ruig aan toe te gaan, afgaande op de vele beetafdrukken van soortgenoten die je op de kop en nek van T. rex aantreft. Misschien gebruikten de beesten hun armen om zich aan elkaar vast te grijpen tijdens wat bij T. rex voor "romantische momenten" moest doorgaan. Het kan ook een combinatie van deze dingen zijn. De armpjes waren misschien kort, maar toch niet helemáál nutteloos.

Meer lezen?
http://dinosaurs.about.com/od/dinosaurcontroversies/fl/Why-Did-Tyrannosaurus-Rex-Have-Such-Tiny-Arms.htm
http://markwitton-com.blogspot.nl/2013/10/what-neck-biting-tyrannosaurus-sex.html
https://youtu.be/DsAgrflbY90