Halloween: De Griezeligste Prehistorische Dieren

Je snoep of je leven!

Het is bijna Halloween, en ik ga het niet echt fanatiek vieren dit jaar. Het enige kostuum dat ik heb liggen is voor een horrorclown, en er is me van alle kanten afgeraden die aan te doen. Ter compensatie is hier een lijst van de tien griezeligste dino's en andere uitgestorven dieren die ik kan bedenken. Dino's zijn, zoals ik al eerder heb gezegd, niet per sé eng, maar hier zijn een paar beesten waar ik toch liever bij uit de buurt zou blijven. Happy Halloween!

Veren, deel 3: Wie wel, wie niet?

De vorige keer hebben we gezien dat de voorouder van alle dino's waarschijnlijk veren had. Vandaag gaan we kijken naar wat dat betekent voor het uiterlijk van de vele verschillende soorten dino's.

Afbeelding: Julius Csotonyi

Alle dino's stammen af van een dier met veren. Veren zitten in hun bloed. Dat wil niet zeggen dat alle dino's daadwerkelijk veren hadden. Het betekent wel dat je per dino moet kijken hoe waarschijnlijk het is dat hij veren heeft gehad. Het is niet meer voldoende om raptors veren te geven en alle andere dino's af te beelden met een schubbige hagedissenhuid.

Achter de schermen...

Je hebt, als al die duizenden anderen, de show gezien. De lovende recensies gelezen. De magie ervaren. Je bent overrompeld door de duizelingwekkende effecten, het ijzersterke acteerwerk en het aangrijpende verhaal. Ja, Soldaat van Oranje is een mooie voorstelling... maar de Dino Experience Liveshow is ook leuk.

En wordt beter gewaardeerd door de jongere doelgroep.

Nielsaurus biedt een exclusief kijkje achter de schermen van het stuk waar iedereen in Zwolle en omstreken het over heeft. Met andere woorden: ik laat je gewoon mijn fijne werkplekje zien.

Mijn nieuwe baan

Dit is mijn nieuwe baan.

T. rex-uitlaatservice?

Vanaf deze maand speel ik in de Dino Experience Liveshow, een familievoorstelling die het komende seizoen in Nederland en België te zien is. Het is een heel spektakel: avonturiers, boeven, wildernis, muziek, licht- en rookeffecten, een maffe professor, noem maar op. Alles is in 3D, en je hebt niet eens een bril nodig! Maar het belangrijkste: er komt een levensechte T. rex aan te pas.

Veren, deel 2: Had de eerste dino veren?

Toen ik het had over Richard Owen en zijn definitie van "dinosaurus" heb ik "Dino 1" geïntroduceerd. Dat is de hypothetische eerste dinosaurus en de voorouder van alle andere dinosauriërs. Dino 1 was de laatste gemeenschappelijke voorouder van alle dino's en leefde vlak voordat de dinosauriërs zich in twee groepen splitsten. Die groepen noem ik groep A en B*. Alle andere dinosauriërs horen bij groep A of B.

De laatste tijd is er een interessante nieuwe hypothese opgedoken: Dino 1 had waarschijnlijk veren! Waar komt dit idee vandaan?

Veren, deel 1: Wat zijn veren?

Hoe zit het nu met die veren?

Deinonychus heeft complexe veren.

Hebben dino's echt veren? Welke wel en welke niet? Wat zijn veren überhaupt eigenlijk? Waar dienen ze voor als het beest niet kan vliegen? En zien dino's met veren er niet belachelijk uit? We gaan deze vragen stuk voor stuk bekijken in een reeks berichten over veren.

Richard Owen's Definitie

Misschien raak je wel eens in de war over wat nu eigenlijk wel of niet telt als een dinosaurus. Het is een grote, diverse groep dieren die in grootte, vorm en gewoonten dramatisch van elkaar verschillen. Tyrannosaurus, Triceratops, Stegosaurus en Brontosaurus lijken helemaal niet op elkaar, maar zijn wel allemaal dinosauriërs. De vliegende pterosauriërs, zoals Pteranodon, zijn het dan weer niet, evenmin als kolossale zeereptielen als Mosasaurus. Mammoeten, prehistorische reuzenkrokodillen, Dimetrodon en het monster van Loch Ness zijn ook allemaal beslist geen dino's. Vogels zijn het dan weer wél! Hoe zit het nou precies?

Wel dino's...

Geen dino's.

Uiteindelijk is het een definitiekwestie. Door de jaren heen zijn er een aantal definities van het woord "dinosaurus" geweest. Vandaag wil ik kijken naar de definitie die gegeven werd door de man die het woord "dinosaurus" verzon: De 19e-eeuwse Engelse bioloog Richard Owen.

De schatten van Mongolië

Mongolië is één van de belangrijkste landen voor de paleontologie. Alleen in de Verenigde Staten zijn meer fossielen van dinosaurussen gevonden. Eén van de stoerste verhalen uit de geschiedenis van de paleontologie gaat over Roy Champan Andrews, de cowboy-avonturier die model zou hebben gestaan voor Indiana Jones. Hij was de leider van een paar gevaarlijke expedities in de jaren '20 naar de Gobi-woestijn in Mongolië, waar hij vele nieuwe dino's ontdekte en ook de eerste dinonesten en -eieren. De bekendste dino's uit Mongolië zijn Protoceratops, Oviraptor en natuurlijk Velociraptor.

Protoceratops en Velociraptor

Toch leeft het hele dinogebeuren niet zo in Mongolië zelf. Fossielen uit Mongolië komen meestal in Amerika terecht. Het duurde tot 2013 voordat Mongolië eindelijk zijn eerste eigen dinosaurusmuseum kreeg, in de hoofdstad Ulaanbaatar. Het topstuk van het Mongoolse dinosaurusmuseum is een 10 meter lang skelet van Tarbosaurus, de plaatselijke neef van T. rex.