Nieuws: De kleinste ankylosauriër

Ankylosauriërs. Je kent ze wel. Grote, stoere planteneters met een sterk gepantserde rug. Van kop tot staart bezet met stekels en benige platen. Kleine hoorntjes aan de kop. Soms met een zware, benige knots aan het uiteinde van de staart. Sommige soorten hebben zelfs gepantserde oogleden. Ze zijn onverwoestbaar zolang ze op hun poten blijven staan. Alleen hun buik is kwetsbaar. De tanks van de dinowereld.

Europelta, een typische ankylosauriër.

De meeste ankylosauriërs zijn fors, tussen de vier en zes meter lang, maar we weten al een tijdje dat je ook kleinere modellen kunt vinden. Een heel bijzonder diertje, ontdekt in 2001, is de Chinese ankylosauriër met de onmogelijke naam Liaoningosaurus. Wat is er zo bijzonder aan? Twee dingen:
1. Hij is héél klein. Zo'n 30 centimeter.
2. Hij heeft beenplaten op zijn rug én zijn buik. Andere ankylosauriërs hebben ze alleen op hun rug.

Het originele exemplaar van Liaoningosaurus. Foto: IVVP

De meeste mensen zouden denken dat we met een jonkie te maken hebben, en dat een volwassen Liaoningosaurus vast en zeker een normalere grootte zou hebben. Maar dit jaar dook er een tweede exemplaar op van Liaoningosaurus. Deze is óók heel klein, en er is nog iets gekkers mee aan de hand: zijn ribbenkast zit vol ...vis?

De nieuwe Liaoningosaurus. De rood gekleurde plekjes zijn gefossiliseerde visjes. Foto: Ji et al, 2016

Het beestje moet vis gegeten hebben! Maar ankylosauriërs zijn toch vegetariërs? Heeft deze stiekemerd gezondigd tegen zijn diëet of is dit misschien een speciale, visetende soort?

Dat laatste, denken de Chinese onderzoekers die dit beestje beschreven, onder leiding van paleontoloog Ji Qiang. Ji denkt dat Liaoningosaurus geen jonkie is, maar een volwassen dier dat zijn hele leven klein blijft. In plaats van een op het land levende planteneter is het een zwemmende viseter, net een soort waterschildpad. Het schild aan de voorkant moet hem beschermen tegen zwemmende roofdieren.

Liaoningosaurus als kleine schildpad-achtige zwemmer. Afbeelding: Ji et al 2016

Als Ji gelijk heeft, is dit kleine diertje nog veel bijzonderder dan we al dachten. De enige carnivore ankylosauriër! Toch is er reden om sceptisch te zijn. Misschien is Liaoningosaurus toch gewoon een planteneter, maar at dit exemplaar toevallig voor de verandering eens vis. Heel veel bestaande planteneters eten af een toe een stukje vlees als het toevallig op hun pad komt. We hebben dit gezien bij koeien, herten, panda's, gorilla's, noem maar op. Vlees zit vol met eiwitten, en dat is goed voor je. Misschien heeft Liaoningosaurus de visjes helemaal niet zelf gevangen, maar waren ze aangespoeld en lagen ze aan de waterkant waar het dier langskwam om te drinken.

Of onze twee exemplaren van Liaoningosaurus allebei jonkies zijn, of dat dit volwassen exemplaren zijn van een heel kleine soort? Dat is op dit moment niet duidelijk. Ik ga er voor het moment van uit dat het jonge dieren zijn, en dat de volwassen Liaoningosaurus iets normaler was voor een ankylosauriër.

Meer lezen?
http://blogs.scientificamerican.com/laelaps/this-tiny-ankylosaur-ate-fish/
http://blog.everythingdinosaur.co.uk/blog/_archives/2016/08/20/fishing-ankylosaurs.html
http://theropoda.blogspot.nl/2016/08/la-leggenda-del-ankylosanto-pescatore.html
https://www.quora.com/Are-there-any-animals-that-are-herbivores-but-eat-meat-occasionally