In alle Jurassic Park-films jagen de sluwe Velociraptors in groepjes. Ze coördineren hun aanvallen, zetten vallen en maken gebruik van afleidingsmanoeuvres. Met een flinke groep zouden ze in staat zijn om een veel grotere prooi neer te halen.
Eerlijk is eerlijk: die JP-raptors slaan nergens op. We weten dat de échte Velociraptor zo groot was als een hond en bovendien bedekt was met vogelveren. Raptors (of dromaeosauriërs) horen bij de meest vogelachtige dino's van allemaal; ze hebben zelfs grote vleugels (al kunnen ze niet vliegen). Die naakte, grote, boosaardige hagedissen uit de films zijn fictie. Maar is hun sluwe groepsgedrag ook fictie?
Als ze in groepen jagen, kunnen roofdieren dieren doden die veel groter zijn dan zijzelf. Jagen in groepen komt bij een aantal moderne dieren voor, zoals wolven, leeuwen en hyena's. Belangrijker: Er is een handjevol vogels die ook in groepen jagen, zoals woestijnbuizerds, kookaburra's en orgelvogels. Het zijn er niet veel, maar toch, Het is niet onredelijk om te verwachten dat je ook groepsjagers vindt onder hun dino-voorouders.
De orgelvogel uit Australië: een intelligente, sociale vogel die soms in groepen jaagt. Afbeelding: Tatiana Gerus
Hoe toon je groepsgedrag aan bij uitgestorven dieren? Eenvoudig: als je meerdere exemplaren van dezelfde soort bij elkaar vindt. Van een aantal planteneters, zoals hadrosauriërs en ceratopsiden, weten we om deze reden dat ze in kuddes leefden.
Deinonychus, de originele "raptor".
In de jaren zestig werd Deinonychus ontdekt, een dromaeosauriër van 3,5 meter lang die model stond voor de raptors in Jurassic Park. Op enkele plaatsen werden meerdere exemplaren gevonden, samen met de resten van Tenontosaurs, een planteneter van 8 meter lang. Eén Deinonychus zou nooit in staat zijn om zo'n groot, sterk beest te doden, maar als groep zouden ze het misschien wel kunnen.
Een klassieker in de plaeokunst: Een Deinonychus-clan doodt een Tenontosaurus. Afbeelding: John Sibbick
Maar hebben die raptors wel echt met z'n allen een Tenontosaurus gedood? Er is nog een andere verklaring: het was een natuurlijke val. Stel dat een planteneter ergens vast komt te zitten, in drijfzand of in een teerput. Hij verzwakt en sterft. Een vleeseter komt langs. Dat is boffen, denkt hij. Een makkelijke hap. Hij begint te eten, maar komt zelf ook vast te zitten in het drijfzand. Er komt een tweede vleeseter langs, die te stom is om te beseffen hoe gevaarlijk het is. Enzovoort. Voor je het weet zitten er vijf of zes vleeseters vast. Ze gaan allemaal dood en worden fossielen. Zo lijkt het alsof ze bij één groep hoorden, maar het waren allemaal toevallige voorbijgangers.
De natuurlijke val in Walking With Dinosaurs (2001) met Allosaurus en Stegosaurus
Zijn er nog andere manieren om te weten of raptors in groepen leefden? Ja: in China zijn er voetsporen van raptors gevonden. Raptor-sporen zijn zeldzaam, maar ze zijn goed te herkennen door de opgetrokken teenklauw waar raptors om bekendstaan. De sporen zijn gemaakt door minstens zes dieren van verschillende leeftijd, die allemaal tegelijk dezelfde kant op gingen. Het was een klein groepje. Dus raptors vormden in ieder geval af en toe kleine groepjes.
Zo zien raptor-sporen eruit.
Ik denk dat Deinonychus en andere raptors geen grote groepen vormden zoals wolven dat doen. Ook denk ik niet dat ze harems vormden, met één mannetje en meerdere vrouwtjes, zoals leeuwen en apen. Het lijkt me waarschijnlijker dat ze leefden zoals vogels, in familiegroepjes, met een mannetje, een vrouwtje, en jongere dieren. In zo'n groepje ben je beter beschermd; je zorgt voor elkaar, je verdedigt elkaar, en met z'n allen merk je gevaar eerder op. Of ze ook samen jagen, dat is nu niet te zeggen. Maar het is niet onmogelijk. Dan heeft Jurassic Park tenminste íets goed.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten