Waar of niet waar: is T. rex een aaseter?

Wijsneuzen mogen graag roepen dat Tyrannosaurus rex helemaal geen gevaarlijke vleeseter is. Het is eigenlijk een aaseter, zo gaat het verhaal. Een pestkop, die te log is om achter levende prooien aan te gaan en alleen vlees eet van dieren die allang dood zijn. Misschien jaagt hij kleinere roofdieren weg van hun zelf eerlijk gevangen prooi en steelt hij het eten voor zichzelf. Boefje.

Dit idee is de wereld in geholpen door de Amerikaanse amateurpalentoloog Jack Horner, die vooral bekend is als wetenschappelijk adviseur voor de Jurassic Park-films. In Jurassic Park 3 (2001) zagen we de aasetende T. rex in "actie": de helden treffen hem aan, gebogen over een groot kadaver. Prompt wordt hij door een grotere en gevaarlijkere Spinosaurus gedood. Wat een loser.

T. rex in Jurassic Park 3. Terzijde: Hij is van een lekker sappig lijk aan het peuzelen, maar zodra hij mensen ziet gaat hij er meteen achteraan. Alsof je geroosterde kalkoen zit te eten en halverwege spruitjes gaat halen.

Is dit idee waar of niet waar? Laten we de boel eens stap voor stap bekijken. Welke argumenten heeft Horner om aan te tonen dat Tyrannosaurus geen jager, maar een aaseter is?
1. T. rex kan niet snel lopen. Zijn benen zijn vrij kort in verhouding tot de rest van zijn lichaam. Hoe kan hij snelle prooi vangen als hij zo langzaam is?
2. Zijn armen zijn nog veel korter. Hij kan ze niet gebruiken om prooi mee te doden, zoals bijvoorbeeld Allosaurus wel zou kunnen.
3. Scans van T. rex' hersenpan laten zien dat hij heel scherpe zintuigen heeft. Hij kan heel goed zien en ruiken. Ideaal om op lange afstand dood, rottend vlees op te sporen. Gieren hebben ook scherpe zintuigen.
4. De tanden van T. rex zijn niet bijzonder scherp. Zijn kaken zijn dan wel weer heel sterk. In plaats van lappen vlees af te scheuren, versplintert T. rex zijn vlees tot op het bot. Ook de botten eet hij op; het merg in botten is lastig te verteren, maar wel voedzaam. Hyena's doen hetzelfde.

Eet smakelijk?

Horner's conclusie: T. rex is een gespecialiseerde aaseter. De gangsterbaas van het late Krijt. Hij laat anderen het werk doen, steelt de prooi van kleinere roofdieren en eet ze met botten en al op. De rest van de tijd strompelt hij met zijn logge, zware lijf door de savanne op zoek naar de geur van dood en verrotting.

#thuglife

Dan is nu de vraag: zijn alle argumenten boven echt overtuigend? Er is genoeg reden om sceptisch te zijn. We kunnen de gegevens die Horner gebruikt ook anders uitleggen:
1. Het geeft niet dat T. rex niet snel kan lopen, zolang hij maar sneller kan lopen dan zijn prooi. De grote prooidieren in zijn omgeving, Edmontosaurus en Triceratops, zijn ook geen snelheidsduivels. Je hoeft geen Max Verstappen te zijn om die in te halen.
2. Korte voorpootjes? Misschien, maar heeft T. rex voorpoten nodig om voedsel te vangen? Hij heeft een bek vol tanten en sterke kaken. Dat is ruim voldoende om prooi mee te doden.
3. Het is waar dat een gier scherpe zintuigen heeft, maar heel veel echte roofdieren hebben dat ook. Denk maar aan de ogen van een havik of de neus van een wolf. Evolutionaire specialisaties voor echte jagers. Net zo nuttig om levend als dood voedsel op te sporen.
4. De sterke kaken van T. rex zijn net zo geschikt om levende prooi te doden dan om dood voedsel mee te verorberen. En nu we het toch over hyena's hebben: Hyena's eten zelf vooral vers vlees. Hun reputatie als aaseters is niet verdiend; het meeste eten doden ze zelf.

We kunnen dus stellen dat de argumenten die Horner gebruikt niet per sé aangeven dat Tyrannosaurus definitief een aaseter is. Aan de andere kant zijn er wel aanwijzingen dat het aaseterverhaal niet kan kloppen:

5. T. rex is heel groot en zwaar. Hij verbruikt veel energie en moet dus veel eten, zeker als hij steeds maar aan het rondlopen is. Is er in een ecosysteem wel genoeg aas beschikbaar voor zo'n hongerlap?
6. Van welke "kleinere roofdieren" moet T. rex de prooi stelen? Het grootste roofdier ná T. rex dat in hetzelfde gebied leeft is Dakotaraptor, een vrij zeldzaam dier zo groot als een tijger. Ter vergelijking: Tyrannosaurus rex is zo groot als een vrachtwagen. Die raptors doden met z'n allen nooit genoeg dieren om de honger van de tiran te stillen.

De kans dat Horner gelijk heeft lijkt me dan ook klein. Tyrannosaurus is geen gespecialiseerde aaseter. Hij zal heus een kadaver of twee niet afslaan als hij die toevallig tegenkomt. Maar het zal niet genoeg zijn; het grootste deel van de tijd is hij actief aan het jagen.

T. rex de aaseter: Niet Waar

Het spijt me, T. rex, maar je zal toch echt je eigen eten moeten vangen!

Meer lezen?
http://phenomena.nationalgeographic.com/2013/07/16/time-to-slay-the-t-rex-scavenger-debate/
http://www.livescience.com/38182-tyrannosaur-tooth-in-hadrosaur-tail.html
http://science.howstuffworks.com/environmental/earth/geology/t-rex-predator-or-scavenger.htm